Inleiding

Hoe maakt je een portfolio/scriptie/thesis. Dit zijn drie woorden die vrijwel steeds een lading dekken die gaat over iets dat je voor een beoordeling moet maken. Vanaf nu gebruik ik het woord portfolio.

Let op! Een portfolio kan van alles kunnen/moeten bevatten. Het woord ‘portfolio’ is een algemeen woord dat een set van materiaal beschrijft.

Vaak is de kern van een portfolio iets waar je advies over geeft. In het onderwijs noemen ze dat ook wel eens ‘het beroepsproduct’.

Vaak moet je naast een concreet probleem dat je onderzoekt en waar je advies over geeft, ook nog aan andere voorwaarden voldoen om een opleiding te halen. Er zijn er nog andere vragen die examinatoren hebben. Deze staan verwoord in de rubric en/of beoordelingsformulier. Die dingen in bijvoorbeeld je ‘Onderzoekend vermogen’ of je ‘Leren vermogen’ of je ‘Communicatie vaardigheden’.

Wat je daar voor gedaan hebt, moet soms apart worden ingeleverd, of als bijlage bij het portfolio zitten. Deze elementen behandel ik elders op deze website. Check met je professor of docent waar die wil dat je alle onderdelen van je studiewerk moet inleveren/uploaden.

Opbouw van je portfolio. Kies zelf en stem af met docent

Wat docenten willen zien, daar kunnen ze nogal eens vaag over zijn. Dat is dan ingegeven door de gedachte dat je meer leert als je het zelf uitvindt, jij bent de enige die kennis kan maken voor jezelf. Ik kan me daarin vinden. Maar aan de andere kant kruipt daar soms erg veel tijd, energie en frustratie in bij studenten om de vorm te snappen. En ik heb het liever met ze over de inhoud dan over de vorm.

Deze website geeft je een suggestie voor de opbouw van je portfolio. Hier kan je dan zelf je eigen focuspunten in verwerken, of die gaan over commerciële zaken, human resource management, financiën, ICT, bedrijfskunde, het maakt niet uit.

Tevens gaat de structuur je helpen de slides te maken die je mogelijk bij een examen/assessment wil gebruiken. De opbouw die ik daarbij suggereer is altijd hetzelfde en erg simpel: Situatie, Complicatie, Oplossing. Lees vooral verder!

VALKUIL. Een bekende valkuil is dat studenten a) zich niet op koers weten te houden en b) docenten veel te laat met commentaar komen. Oplossing is in week 3 ongeveer een plan van aanpak te hebben en die overleggen met de docent. Zo weet je zeker dat je goed aan de (studie) reis begint.

Over het portfolio en zijn relatie tot een assessment

Waarom maak je een portfolio?

In de kern van de zaak maak een portfolio om tijdens een assessment te helpen de assessoren te laten zien wat je gedaan hebt om een voldoende of een competent te krijgen als beoordeling. En een serie goede beoordelingen leiden tot een diploma.

Vorm van een portfolio.

In deze website gebruik ik nog even de klassieke manier van een portfolio maken, zoals je dat vroeger een scriptie of theses noemde. Die maak je in een Word document. Een pak papier waar de richtlijnen vaak van zijn dat ze 40 bladzijde plus of min 10 zijn, exclusief de bijlages.

Er zijn vele andere methodes om in een assessment te bewijzen dat je iets kan, bijvoorbeeld door maken van een infografic, een website etc. maar daar moet je me maar apart naar vragen.

Anno 2024 verwacht ik te gaan zien dat studenten en docenten worstelen met wanneer een door A.I. gemaakt portfolio wel of niet kan….

Anno 2023 zag ik scripties/portfolio’s die niet geschreven maar op video waren gezet en ook een audio file. Erg nieuw voor docenten, maar als die mee zijn een perfecte vorm van sommige studiezaken te laten zien.

Anno 2022 heb ik al een aantal varianten gezien die het goed deden:

Portfolio in Powerpoint. Zelf vindt ik een powerpoint deck prima. De kern van het verhaal in de slide, de toelichting in de notities. Of de powerpoint als kern (waar je dan ook slides van gebruikt tijdens het assessment), en die als plaatje plakken in een Word document en daar dan omheen een toelichting schrijven met meer details.

Portfolio in website. Zelf vindt ik dat prima, maar ik weet dat veel colega’s dat onhandig vinden: het is niet offline te lezen of te printen en het is moeilijk op te slaan in de systemen. En dat moeten we voor het archief doen.

Is een portfolio alles wat je kan gebruiken om een goede beoordeling te krijgen?

Neen, je portfolio zal vaak ook nog in een assessment ondervraagd worden voordat men tot een eindbeoordeling kan komen. Dus dan heb je nog een mogelijkheid zaken naar voren te brengen. Ook kan je tijdens het assessment producten meebrengen, of in het ideale geval al vertellen dat jouw aanbevelingen zijn opgevolgd en je daarom nu die bonus kreeg en dus met auto en chauffeur naar de school kwam.

Is een portfolio altijd een Word document?

Neen, ik schreef het al hierboven, alles wat kan maken dat een assessor objectief kan beoordelen of je aan competenties voldoet zoals die in een beoordelingsformulier staan kan helpen.

Vaak wordt nog een Word document gevraagd, maar je kan ook denken aan een powerpoint (ook saai), een sway of plaatjes overzicht. Een website met hyperlinks, een verhaallijn op instagram etc.

….. maar stem dit vooraf goed af met je docent. Die is vaak gewend een Word document te lezen. Dat leest makkelijk vanaf de bank, maar een website volgen is hyperlinks klikken en zoeken…

Hoe kan je een portfolio nog maken of van invulling voorzien?

Veel creatieve voorbeelden heb ik niet, maar ik probeer maar wat hieronder:

– Een workshop houden voor je firma die je op video zet en die inzendt.

– Een commercial maken met jouw aanbeveling en op video of papier vastleggen wat de reactie waren.

– Een website bouwen.

– Een infografic maken.

– Een stripverhaal schrijven.

– Een collage van foto’s.

– Een artikel schrijven en die geplaatst krijgen op een gezaghebbende website of in een tijdschrift.

– Een lessenserie maken die studenten meeneemt in jouw ontdekkingstocht, daar kleine korte filmpjes van maken en quiz vragen tussendoor en die in Edpuzzel (een leuke webtool) zetten.

Portfolio in relatie tot andere documenten

Hoe zit het met Plan van Aanpak en Portfolio, wat is het verschil?

Het Plan van Aanpak is jouw plan dat beschrijft hoe je tot je portfolio gaat komen denk ik. Het neemt eerst afstand van de zaak, je doet er wat vooronderzoek en zoomt dan in op het probleem, dat weer tot hoofd- en deelvragen zal leiden. Je zet daar een planning op. En dan schiet je in gang om je portfolio te gaan samenstellen.

Is een portfolio een onderzoeksrapport?

NEEE.. als je alleen onderzocht hebt dan is dat aardig, maar daarmee komt er geen brood op de plank.

Tja… dat lees ik nog wel veel dat een portfolio een onderszoeksrapport genoemd wordt. Maar dat is slechts een deel van het verhaal hoop ik. Je deed onderzoek, maar dat zal maar iets van tien procent van je werk zijn geweest. Je hebt vast aanbevelingen gedaan, kosten/baten gemaakt een planning en zo meer. Dus het een ‘onderzoeksraprot’ noemen dekt wat mij betreft maar een deeltje van de lading.

(iemand in de winter van 2023 attendeerde me op wat spelfouten hierboven. Dank je wel. Nu gecorrigeerd)

Komen er stukken van Plan van Aanpak terug in je portfolio?

Ja dat kan zeker. Zou kan je denken dat onderdelen van je vooronderzoek terugkomen in je portfolio. Vast ook de beschrijving van de industrie waarin je werkt en de firma beschrijving.

Als ik al een certificaat heb gehaald in het vakgebied?

Als je wat gevraagd wordt als einddoel van een opleiding al iets is dat je kan, hebben veel opleidingen de mogelijkheid dit dan op een andere manier aan te tonen. Heb je bijvoorbeeld al een certificaat gehaald, met duidelijk inzicht in wat je daarvoor hebt moeten doen, zal dit wel kunnen. Dit voert wat ver om hier te behandelen. Maar ik zou denken dat als je jouw rijbewijs hebt gehaald en de cursus gaat over autorijden, dan je dan je rijbewijs kan inbrengen als bewijs dat je de competenties van de cursus autorijden al hebt gehaald.

Leeswijzer

Hoe doe ik mijn verhaal in deze website?

Per onderdeel bekijk ik het vaak vanaf vijf perspectieven.

Inleiding. Ik vertel iets over de aanpak.

Praktisch: Een voorbeeld van bronnen etc.

Logica tip: Een portfolio moet een logische lijn hebben, die verlies je soms uit oog. Hier beschrijf ik waaraan je zou kunnen/moeten denken om de rode draad vast te houden.

Valkuil: Waar ik studenten in zie vallen de afgelopen vier jaar dat ik docent ben.

Jip en Janneke: Hier zal ik een verhaal doen in eenvoudige woorden met een praktisch voorbeeld waarbij ik probeer dicht bij jullie levenswereld te komen, dus iets over een sportclub of broodjeszaak.

De hoofdstuk indeling van een portfolio, doe die naar eigen voorkeur.

Die kan je maken zoals je zelf wil. Gebruik ook de schrijfwijzer die door je opleidingsinstantie vast gemaakt zal zijn. Vaak geeft men een reader uit met daarin tips over hoe je een werkstuk/portfolio schrijft en welke indeling je moet maken. Men heeft dan focus op het taalkundig deel van je portfolio. Mij interesseert dat overigens niet veel.

Volg dit niet dociel op, denk zelf na.

Let op! Deze website heeft me veel tijd gekost, maar ik ga er nog meer tijd insteken. Bij de lancering begin april 2021 staan alle teksten wellicht nog niet goed, is het nog niet volledig en moet ik her en der nog plaatjes toevoegen. Heb je tips en tops, zend me die, alvast dank.

Hoe kan een inhoudsopgave van een portfolio eruit zien?

Op het internet ga je bergen voorbeelden vinden. Ik hou het beperkt tot een suggestie die generiek is op alle studierichtingen zou kunnen passen. Als gezegd, de indeling en nummering moet je zelf bepalen. Vaak hebben docenten daar ook eigen meningen over, vraag ernaar en volg dat op.

Disclaimer

Dit is beslist niet een officiële tekst van iemand anders dan Rudolph Regter. Het is een suggestie en iedere gelijkenis met andere zaken is blablabla, je snapt het.

Ook zullen er mogelijk spellingsfouten in de tekst zitten of zinswendingen die niet correct zijn. Als je dat vervelend vindt, zend me je correcties. Zend je de correcties niet, erger je wel, lees het stuk dan gewoon niet, niemand verplichdttdd je er toe.

Rudolph Regter

versie 24 november 2020. Revisie winter 2022. Nog eens aanvullingen lente 2023.