Een assessment is de vorm waarin sommige onderwijsinstellingen het examen afnemen. Men noemt het dan niet een examen, maar een assessment. De opbouw van zo een gesprek is vaak dat de student een korte presentatie houdt waarin men de kernpunten van het portfolio nog eens laat zien en mondeling toelicht. Dan zijn er 1 of 2 assessoren die vragen stellen, indachtig de rubric, het beoordelingsformulier. Dit gesprek moet ertoe leiden dat de assessoren een goed beeld krijgen van wat de student kan en weet. Dat geeft dan een beoordeling. De duur is meestal tussen een uur en anderhalf uur. Met 1 of 2 assessoren. En vaak online. Meer detail hierover hieronder.

Hoe gaat dat nu een assessment gesprek?

Simpel:

• Start van gesprek met welkom en kleine prietpraat.
• Anno 2025 kunnen assessments ook worden afgenomen door 1 assessor. Dat is dan als de module op een NLQF5 niveau is. Dat kan dan zeer waarschijnlijk iemand zijn die je nog niet kent, want het mag niet iemand zijn waar je bij in de klas zit. Het lijkt me dan erg slim vroeger dan de start tijd van het assessment aanwezig te zijn en jezelf te hebben verdiept in waar die persoon op loopt: wat zijn haar of zijn stokpaarjes. En wees eerder: wie weet is de assessor er al en kan je een introductie doen.
• ! De assessor heeft ook als opdracht zoals dat staat in de meeste protocollen, om je ‘op je gemak te stellen’. Tja.. voor wat dat waard is… Begin dus ook zelf met wat ‘small talk’ zoals ‘ hallo assessor, had u een volle dag? Wat leuk mekaar eens te treffen’ blabla.
• Je presenteert de grote lijnen van je werk, dat in een powerpoint doen is handig. Vaak maximaal tien minuten. Zorg niet over de afgesproken tijd heen te gaan! De indeling van je slides daar ga je hier een tip voor vinden. De kern is te denken in Situatie, Complicatie, Oplossing.
• LET OP! Er zijn assessoren die een inleiding en overzicht van je portfolio niet nodig vinden, die zeggen dan dat ze die al gelezen hebben en liever nieuwe dingen horen, nieuwe inzichten die je hebt gekregen sinds het inleveren, of het plezier dat je had bij het maken van een portfolio. Check dit beslist vooraf!
• Je moet er vanuit gaan dat de assessoren je portfolio vooraf goed gelezen hebben.
• Vraag en antwoord gesprek tussen student en assessoren. Dit duurt tussen 15 en 45 minuten. Erg afhankelijk van de duidelijkheid van je reeds ingeleverde stukken.
• Als de assessoren voldoende vastgesteld hebben naar hun mening, dus gelezen en gehoord hebben dat ze een beeld geeft van wat je kent en kan, vragen ze je even uit de vergadering te gaan. Blijf we in de buurt van je computer. En let op! Logde je in Teams in met een account dat de assessoren niet bekend is, dan kunnen ze je later daarop niet oproepen…en dat is vervelend want hie weet je dan dat ze klaar zijn met overleg. Tip: zet je gsm nr noor de zekerheid in de chat.
• Assessoren overleggen over beoordeling.
• Vragen je terug te komen als ze overeenstemming hebben bereikt.
• Vertellen je de uitslag.
• Als voldoende (of expert): dat was het dan.
• Als onvoldoende: feedforward krijgen van assessoren en nieuwe afspraak boeken. Tip: ga niet in de frustratie of depressie… het is maar studie en kan vaak snel erna gerepareerd worden en hergedaan.

Wat is het doel van een assessment gesprek?

Het doel is dat assessoren kunnen vaststellen dat iemand over bepaalde kwaliteiten beschikt. Bepaalde dingen kan. En hoe kan ik constateren of je iets kan, door je het te zien doen. Of als daar niet de tijd voor is, te lezen dat je iets gedaan hebt en dat daar andere mensen bij waren die dat ook constateerde. Of de eindeffecten kunnen concluderen.

Hoe bereiden student en assessoren het gesprek voor?

Assessoren.

Methode. Assessoren kunnen de WACKER methode gebruiken. Zie voor meer informatie daarover de link hier.

Gesprek. De assessoren bereiden het gesprek voor en spreken onderling over de rolverdeling en mogelijk ook waar het zwaartepunt van het assessment op gaat liggen. Natuurlijk volgt men de rubric en weet men alle punten te moeten beoordelen, maar de ene assessor heeft soms andere achtergrond en focus dan de andere.

Student

Methode van voorbereiding. De slimme student heeft voordat hij het portfolio heeft ingeleverd zelf al de rubric genomen en een WACKER formulier ernaast gelegd en zo afgetikt welke beoordelings onderwerpen wel of niet in zijn portfolio voorkomen. Welke er niet in voorkomen, moet je dan of nog maken of denken dat je die in het gesprek wel zal toelichten.

Gesprek. Als je weet dat het doel van de asessoren is te weten of je kan wat er in de rubric is beschreven, dan is het slim om die rubric erbij te nemen. En tijdens het gesprek zeker te maken dat de meeste dingen aan bod komen. Want als iets niet besproken werd, kan het zomaar zijn dat de assessoren denken dat je het niet kan! Dus neem de lead in het gesprek eventueel. Of als men afrond en je denkt dat er iets nog verder benaderukt moet worden, spreek dat dan uit!

Hoe praktisch iets kunnen bewijzen?

De vraag of je een cake kan bakken, kan bewezen worden door een cake mee te nemen, me te laten proeven en uit te leggen hoe je die maakte. Alle andere zaken zijn vaak iets lastiger. Kijk daarom ook even naar de toelichtingen die daarop gemaakt zijn. Onder andere hier waar een toelichtin gstaat op wat criteria.

Hoe kan je bewijzen dat…

…. Je een onderzoek deed? Door verslagen interview, screendumps van uitnodigingen die je zond. Foto ‘svan de persoon die in interviewde. Of een foto van een brouwn paper sesie. Of de resultaten van suvey-monkey in een screendump. Wat tips over onderzoek staan hier.

…. Je een boek las? Door er delen uit aan te halen, die in een verband met je werkstuk te zetten en goede bronvermelding aan het eind te doen.

…. Je meerder bronnen raadpleegde? Door een stevig literatuurlijst op te stellen, netjes in APA stijl. Ook als je Artifi Intel gebruikte!

Dan de wat soms lastige zaken uit een rubric:

Hoe kan je bewijzen dat…

…. Je verantwoord handelde? Door te vertellen en evt te laten zien dat je bij onderzoek mensen wees op dat je vertrouwelijk met gegevens omgaat. Dat ze inzage hebben. Alles volgens de ethische regels van onderzoekers. Heb je die wel eens opgezocht? Kan je daar een verhaal bij hebben? Onderzoek doe je alle studiejaren en vrijwel alle rubrics hebben hier een onderdeel op, dus even het verhaal uit je hoofd leren dat je moet antwoorden en dat dan ook bewijsbaar in je portfolio schrijven is wellicht verstandig……

Ook nog: Dat de firma een missie heeft van xyz. Dat de firma Maatschappelijk verantwoord onderneemt en dat je daar aan meewerkte. Dat de firma een ethische code heeft en dat je elk jaar daar een training in krijgt. Wat tips over waar je aan kan denken bij verantwoord handelen staan hier.

…. Je samenwerkte? Door een stakeholder analyse te maken en daarbij indicaties te geven wie je allemaal voor je opdracht sprak. Een organisatie diagram met in een andere kleur bij welke afdeling je was. En in je aanbevelingen te schrijven dat die tot stand kwam na overleg met afdelingen xyz en persoon xyz.

…. Je goed communiceerde? Foto’s van je brainstorm sessie, van de vele plakkertjes met ideeën op een bord. Foto van het teamevent, van de vergadering, van het overleg, van het onderzoek. etcetc.

…. Je een beroepsproduct hebt gemaakt?

Afsluitend hoofdstuk met next steps. Elk werkstuk moet wat mij betreft eindigen met wat er met het stuk gedaan is. Mooiste is een handtekening onder een budget aanvraag om het geld te kunnen besteden wat jij beschreef nodig te hebben om jouw aanbevelingen uit te voeren. Of de notulen van het besluit dat men doorgaat op jouw advies. Of een bevestigingsmail van jou om je plan in actie te zetten. Ook goed is een beoordeling van je opdrachtgever, dat is altijd verstandig erbij te doen.

Waardering van je opdrachtgever. Helemaal mooi is het, en wat mij betreft ook verplicht te leveren, is een beoordeling van je opdrachtgever. Wat vond zij of hij van je werk en hoe heeft je advies bijgedragen? Of hoe heeft jouw werk en wellicht nieuwe inzichten die je binnenbracht bij de firma de organisatie geholpen.

Checklist

Voor alle vakken zal gelden dat je iets moet doen rond onderstaande competenties. Zit daarvan iets in je portfolio of presentatie? Check:

• Ondernemend vermogen.
• Vakkennis en wat theorie modellen en wat die doen en hoe je die moet toepassen en in welke situatie dat past.
• Samenwerken.
• Verantwoord handelen.
• Communicatie.

Gesprekstechniek

Een assessment gesprek is deels ook politiek bedrijven. Jij moet anticiperen op wat de andere kant van de tafel moet weten. Dus je verdiept je in die mensen en in de meetlat die ze moeten invullen. Die meetlat bepaald of je een voldoende krijgt of niet.

Met honing kom je verder dan azijn. Ruzie gaan maken, lang doorpraten, je gelijk willen halen. Tja… ik zou het niet doen. Vroeger zei ik bij eind scripties, dat het de laatste minuten zijn van de student om een diploma te halen. Fijn dat je dan je ego wil laten spreken, maar is dat het je waard? 

Inleiding doen, small talk. Even een link leggen de mensen die assessoren zijn is verstandig. Je bent niet een nummer, je bent een student waar vrijwel alle docenten, assessoren, het beste mee voor hebben.

Laat zien dat je goed voorbereid bent. Je was op tijd, hebt kopieën bij je in print van je portfolio, een voorbeeld ook van het product waar het over gaat. Laat dat ik de eerste minuten weten door daarop te wijzen. ‘leuk dat we dit gesprek nu hebben, omdat ik bij een firma werk die consumenten niet veel kennen, bracht ik een voorbeeld mee om te bekijken.’

Je kan niet alles weten. Weet je een vraag niet, geen probleem, zeg dat dan. Er zijn vast genoeg vragen waar je wel een antwoord op hebt.

Snap je vraag niet, vraag toelichting. Ook ik kan soms erg verwarrende vragen stellen of van de hak op de tak springen. Snap je niet waar ik naartoe wil met mijn vraag, vraag me om meer toelichting of de vraag nog eens te herhalen.

Je persoonlijkheid. Natuurlijk zal de assessor zijn uiterste best doen objectief te zijn en methode inzetten om daar te blijven, zoals de WACKER methode. Maar niet uit te vlakken is dat zowel student en assessor persoonlijkheden zijn. En dat kan wel eens botsen.

Studenten tip. Heb je een assessor voor je dan heb je jezelf verdiept in wat zijn of haar achtergrond is en welke mogelijke valkuilen je ziet aankomen in het gesprek.

Zorg dus:

…. Dat je de meetlat, het beoordelingsformulier (vaak in de vorm van een rubric), uit je hoofd kent.

…. Dat je stukken die je inbracht, bv portfolio en presentatie daarop inspelen.

…. Dat je er professioneel uit ziet, je in rust bent en goed voorbereid het assessment inging. Zelf vond ik altijd dat studenten die rechtop stonden bij een assessment met nette kleding en goede achtergrond (in case van online assessments) het beter deden.

Gaat het gesprek de verkeerde kant op?

Hou jezelf dan rustig. Er is altijd een 2e kans. En als het echt een vreemd gesprek aan het worden is, dan kan je altijd daarna vragen om een 2e opinie op het gesprek.

---

versie winter 2023, met aanvullingen winter 2025.